ATAŞEHİR AKTÜEL

Kentsel dönüşüm sürecinde ödenen harçların geri alınıp alınamayacağı; alınacak ise nasıl iade talep edileceğine dair çeşitli sorularla karşı karşıya kalıyorum. Gerek kişisel sitemde, gerek Youtube gibi görüntülü ve görüntüsüz sosyal mecralarda, gerek TBB ile diğer eğitimlerde bu konuya ilişkin süreci; hukukçu meslektaşlarımın ve konunun muhatabı yurttaşlarımızla paylaşmış idim.

Gelinen süreçte konu ile ilgili tekrar sorular sorulmaya başlandığından bu hususu tekrar siz değerli okuyucu ve takipçilerimle paylaşmak istedim.

Halkımız arasında Kentsel Dönüşüm Kanunu olarak bilinen 6306 sayılı Kanun kapsamında dönüşüme konu taşınmazlar bakımından muaf olunan vergi, resim ve harçlar şunlardır:

Kentsel dönüşüme tabi taşınmazın ilk satışı, devri, tescili ve ipotek tesis edilmesi işlemleri;

Noter harcı,

Tapu harcı,

Belediyelerce alınan ücret ve harçlar,

Veraset ve intikal vergisi,

Döner sermaye ücreti ve diğer ücretler,

Bu işlemler nedeniyle düzenlenecek kâğıtlar,

Resmi dairelerin mal ve hizmet alımlarına ilişkin ödemeler sebebiyle düzenlenen kâğıtlar da dâhil olmak üzere damga vergisi,

6306 sayılı Kanun kapsamındaki yapıların maliklerine ve malik olmasalar bile bu yapılarda kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi olarak en az bir yıldır ikamet ettiği veya bunlarda işyeri bulunduğu tespit edilenlere bu amaçlarla kullandırılan krediler dolayısıyla lehe alınacak paralar, banka ve sigorta muameleleri vergisi.

Kanundaki açık düzenlemeye karşın; uygulamada harçların talep edildiği ve tarafların da tapu harçlarını ödemeye devam ettikleri görülmektedir. Dayanaksız olarak ödenmek zorunda kalınan bu harçlar geri alınabilmektedir. Kentsel dönüşümü teşvik etmek amacıyla böyle bir düzenlemeye yer verilmesine karşın tapu müdürlükleri ve vergi daireleri tapu harçlarını talep etmeye devam etmektedir. Bu konumdaki kişiler tapu harcı ödeyerek yaptıkları tapu devirleri esnasında ödedikleri harçları geri alabilirler.

KİMLER TAPU HARCINI GERİ İADE ALABİLİR?

Kentsel dönüşüme konu taşınmazların ilk satışı, devri, tescili ve ipotek tesis edilmesi işlemlerini gerçekleştirenler ödemek zorunda kaldıkları tapu harçlarını iade alabilirler. Bu kişiler; inşaatı yapan müteahhitler, müteahhitlerden daire satın alan kişiler ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ile arsalarını müteahhitlere vermiş maliklerdir.

TAPU HARCI İADESİ İÇİN İZLENECEK YOL NEDİR?

6306 sayılı Kanun uyarınca kentsel dönüşüme tabi tutulan riskli yapının satışının tapu harcından muaf olmasına rağmen, tapu harcının tahakkuk ettirilip harçlar alındıktan sonra devir işlemlerinin yapılması usul ve yasaya aykırı olup tapu harcı kendisinden haksız olarak tahsil edilen taraf, öncelikle vergi dairesine başvuru yaparak tapu harcının iadesini talep etmelidir.

Vergi dairesine yapılacak başvuruya; vergi tahsil alındısı, tapu fotokopisi, riskli yapı belgesi, riskli yapı muafiyet belgesi ve sözleşme örneği eklenmelidir. Bu belgeler eklenmeden yapılan başvurular; usuli açıdan eksik başvurular olup devam sürecinde de yargıda olumlu sonuç alınmasına engel olacaktır.

İlgili vergi dairesi; yasal süre olan 60 günlük süre içinde cevap verecektir. Bu süre içinde cevap verilmemesi halinde; bu sürenin bitiminden itibaren, 60 günlük süre içinde olumsuz cevap verilmesi halinde 30 gün içerisinde Gelir İdaresi Başkanlığı’na şikâyet başvurusunda bulunulur. Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından da şikâyet başvurusuna karşı bir ret kararı verilmesi halinde 30 günlük süre içerisinde görevli ve yetkili Vergi Mahkemesine dava açılması gerekmektedir.

Tapu harcını tahsil etmiş olan vergi dairesinin bulunduğu yer ile ilgili görevli ve yetkili Vergi Mahkemesinde, Gelir İdaresi Başkanlığı’na karşı, harcın iadesiyle ilgili dava açılması gerekmektedir. Dava dilekçesine; riskli yapı raporu, riskli yapı muafiyet belgesi, satış sözleşmesi, vergi tahakkuk evrakı, vergi tahsil alındısı ile Vergi Dairesi ve Gelir İdaresi Başkanlığına yapılan başvurularla ilgili dilekçeler mutlaka eklenmelidir.

TAPU HARCI DAVALARINDA FAİZ TALEP EDİLEBİLİR Mİ?

Tapu harçları; ilgilinin iradesi ve kusuru olmadan ödendiğinden açılacak davalarda verginin tahsili tarihinden itibaren faiz talep edilebilir.

TAPU HARCI TALEBİ ZAMANAŞIMINA TABİİ MİDİR?

Dayanaksız olarak; müteahhitler, müteahhitlerden daire satın alan kişiler ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ile arsalarını müteahhitlere vermiş maliklerden tahsil edilen tapu harcı; ödenmesinden itibaren 5 yıllık süre zarfında talep edilerek geri istenebilir. Bu süre içinde talep edilmeyen haklar; zamanaşımına uğraması nedeniyle talep edilemeyecektir.

Av. Ali Rıza İLGEZDİ
Whatsapp İletişim Hattı: 0533 259 00 69
e-mail : aliriza_ilgezdi@hotmail.com